سیم و کابل دو کالایی هستند که در تمام صنایع و پروژه‌ها کاربرد دارند. سیم‌ها و کابل‌ها کاربرد بیشماری دارند؛ از لوازم برقی داخل منزل گرفته تا کابلهای فشار قوی برای انتقال برق بین شهرها.
خرید و فروش سیم و کابل برای افرادی که در زمینه‌ی برق و سیم‌کشی تخصص ندارند، ساده نیست. تنوع محصولات باعث می‌شود که انتخاب سیم یا کابل مناسب سخت‌تر باشد. همچنین تشخیص کیفیت محصول نیز برای افراد غیر حرفه‌ای سخت‌تر است. در این مقاله قصد داریم کاربردی‌ترین اطلاعاتی که برای خرید یا فروش سیم و کابل نیاز است را در اختیار شما قرار دهیم.
طراحی سیم و کابل چگونه است؟
برای طراحی شبکه‌های سیم و کابل پیش از هر چیز باید به روش و میزان مصرف کاربران توجه داشت. این موضوع در تعیین نوع سیم‌ها و کابلهای مورد نیاز و نحوه آرایش شبکه نقش مهمی دارد. به همین دلیل پیش از شروع طراحی متخصصان باید بار مورد نیاز برای فضای مورد نظر را تعیین کنند. همچنین نحوه توزیع نیز باید مشخص شود. به عنوان مثال در یک کارخانه، سالن‌های تولید به برق بیشتری نسبت به انبار نیاز دارند. بنابراین کابلهای مورد استفاده در بخش سالن‌های تولید باید ظرفیت بالاتری داشته باشند.
هنگام بررسی فضای مورد نظر سه نکته‌ی مهم باید مشخص شود. اول اینکه چه نوع تجهیزاتی برای طراحی شبکه سیم و کابل نیاز است. دوم اینکه میزان ولتاژ مناسب برای قسمت‌های مختلف چقدر است. سوم اینکه مناسب‌ترین پیکربندی برای شبکه چیست. همه‌ی این موضوعات اهمیت طراحی سیم و کابل و شبکه توسط متخصصان حرفه‌ای را مشخص می‌کند.
مقایسه سیم و کابل از لحاظ جنس و ابعاد
سیم‌ها و کابل‌ها به روش‌های گوناگونی دسته‌بندی می‌شوند. دسته‌بندی آن‌ها کاربرد و ویژگی‌هایشان را مشخص می‌کند. در این قسمت قصد داریم تفاوت‌های سیم‌ها و کابل‌ها را از نظر جنس و ابعاد بررسی کنیم.
جنس سیم و کابل
سیم‌ها در سه نوع مفتولی، افشان و نیمه افشان ساخته می‌شوند. در ساختار آن‌ها یک بخش هادی و یک بخش عایق وجود دارد. بخش هادی آن‌ها از فلز مس یا آلومینیوم ساخته می‌شود. در قسمت‌های بعد توضیحات کامل‌تری در مورد این دو نوع فلز ارائه می‌دهیم. قسمت عایق سیم‌ها نیز از متریال مختلفی چون PVC و مواد پلاستیکی ساخته می‌شود. کابل‌ها می‌توانند با ترکیب چند سیم ساخته شوند. به عنوان مثال در کابلهای NM-B دارای دو سیم عایق‌دار جداگانه است که در یک عایق PVC یا نایلونی در کنار هم قرار می‌گیرند.
ابعاد سیم و کابل
سایز بندی سیم‌ها و کابل‌ها با توجه به سطح مقطع هادی موجود در آن‌ها انجام می‌شود. هر چه سطح مقطع سیم و کابل بزرگ‌تر باشد، مقاومت آن کم‌تر است. بنابراین جریان بیشتری را عبور می‌دهد. در ادامه انواع مختلف کابل برق را با توجه به سایز آن‌ها مشاهده می‌کنید.
کابل ۲×۱۴
این نوع کابل‌ها از دو رشته‌ی هادی با سطح مقطع ۱۴ میلی‌متر مربع ساخته شده‌اند. آن‌ها توانایی عبور جریان کم‌تر از ۱۵ آمپر را دارند. مهم‌ترین مصرف آن‌ها برای کلید‌ها، پریزها و انتقال برق به لامپ‌هاست. البته این سایز کابل در مدل دیگری با ۳ رشته هادی نیز تولید می‌شود. کاربرد آن در کلید‌های سه پل و برخی دیگر از قسمت‌های سیم کشی خانگی است.
کابل ۲×۱۲
این کابل‌ها قابلیت عبور جریان تا ۲۰ آمپر را دارند. بنابراین در قسمت‌هایی که به برق بیشتری نیاز دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله کاربردهای این کابل می‌توان به کولر، یخچال فریزر و… اشاره کرد. مدل دیگر این نوع کابل ۳×۱۲ است که کاربرد مشابهی دارد.
سایر ابعاد کابل‌ها
سایر انواع کابل سطح مقطع کم‌تری دارند و برای انتقال جریا‌ن‌های قوی‌تر به کار می‌روند. این کابل‌ها در سایزهای ۴، ۶ و ۱۰ میلی‌متر مربع تولید می‌شوند و مصارف صنعتی دارند.
انواع سایز سیم
همانطور که گفته شد، سیم‌ها در سه نوع تولید می‌شوند. هر کدام از آن‌ها نیز ابعاد مختلفی دارند. در سه قسمت بعدی جدول سایزهای هر سه گروه سیم را مشاهده می‌کنید.
سایزهای سیم مفتولی
سطح مقطع هادی (mm2) قطر رشته (mm)
۱ ۱۳/۱
۵/۱ ۳۸/۱
۵/۲ ۷۸/۱
۴ ۲۵/۲
۶ ۷۶/۲
۱۰ ۵۷/۳
سایزهای سیم افشان
سطح مقطع هادی (mm2) تعداد رشته‌های تابیده شده قطر هر رشته (mm)
۵/۱ ۳۰ ۲۵/۰
۵/۲ ۵۰ ۲۵/۰
۴ ۵۶ ۳/۰
۶ ۸۴ ۳/۰
۱۰ ۷۹ ۴/۰
۱۶ ۱۲۷ ۴/۰
۲۵ ۱۹۹ ۴/۰
۳۵ ۲۷۸ ۴/۰
۵۰ ۳۹۸ ۴/۰
۷۰ ۳۵۷ ۵/۰
۹۵ ۴۸۴ ۵/۰
۱۲۰ ۶۱۲ ۵/۰
۱۵۰ ۷۶۵ ۵/۰
۱۸۵ ۹۴۳ ۵/۰
۲۴۰ ۱۲۲۴ ۵/۰
سایزهای سیم نیمه افشان
سطح مقطع هادی (mm2) تعداد رشته‌های تابیده شده قطر هر رشته (mm)
۶ ۷ ۰۴/۱
۱۰ ۷ ۳۵/۱
۱۶ ۷ ۷/۱
۲۵ ۷ ۱۴/۲
۳۵ ۷ ۵۲/۲
۳۵ ۱۹ ۵۳/۱
۵۰ ۱۹ ۷۸/۱
۷۰ ۱۹ ۱۴/۲
۹۵ ۱۹ ۵۲/۲
۱۲۰ ۳۷ ۰۳/۲
۱۵۰ ۳۷ ۲۷/۲
۱۸۵ ۳۷ ۵۲/۲
۲۴۰ ۶۱ ۲۵/۲
۳۰۰ ۶۱ ۵۲/۲
۴۰۰ ۶۱ ۸۵/۲
انواع جنس و ابعاد سیم و کابل آشنا شدید. محاسبات به شما نشان می‌دهند که به سیم یا کابل با چه سطح مقطع یا ظرفیتی نیاز دارید. اگر سطح مقطع مورد نظر شما، در سایزهای استاندارد وجود نداشت، باید نزدیک‌ترین سطح مقطع به عدد به دست آمده را انتخاب کنید.
بهترین نوع سیم و کابل
در ایران برندها و کارخانه‌های معتبر بسیاری به تولید سیم و کابل می‌پردازند. محصولات آن‌ها از استانداردهای لازم پیروی می‌کنند و کیفیت خوبی دارند. به طور کلی بهترین نوع کابل و سیم باید با توجه به کاربرد مورد نظر مشتری انجام شود.
البته برخی از سیم‌ها و کابل‌ها به صورت غیر استاندارد تولید می‌شود. آن‌ها تقلبی هستند اما ممکن است لوگو یا نام برندهای معتبر را روی محصولات خود حک کنند. تشخیص محصول اصلی از تقلبی ساده نیست. به همین دلیل بهترین راه برای اطمینان از خرید کابل و سیم اصلی، خرید از یک فروشگاه معتبر است.
عایق‌های سیم‌ها و کابل‌ها باید با استفاده از متریال باکیفیت و مقاوم تولید شود. لازم است عایق‌ها از هادی در برابر تغییرات فیزیکی و شیمیایی محافظت کنند.
⦁ عایق‌ها باید مانع مهمی برای رطوبت باشند.
⦁ آن‌ها باید با شرایط محیط سازگار باشند.
⦁ تغییرات دما نباید عایق‌ها را از بین ببرد.
⦁ قطر آن‌ها نیز باید متناسب با سطح مقطع هادی باشد.
فلزهای مورد استفاده در سیم و کابل نیز در تعیین کیفیت بهترین محصول حائز اهمیت هستند.
نوع رسانای به کار رفته در ساخت سیم و کابل
همه مواد رسانا فلز هستند. میزان رسانایی در فلزهای مختلف متفاوت است. به عنوان مثال طلا و نقره بهترین رساناها هستند. اما هزینه زیاد این دو فلز مانع از استفاده‌ی آن‌ها در صنعت سیم و کابل شده است.
مس مهم‌ترین و کاربردی‌ترین فلزی است که برای تولید رسانای کابل‌ها و سیم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فلز رسانایی خوبی دارد و مقاومت و طول عمر آن نیز محدود است. البته در سال‌های اخیر قیمت مس نوسانات بسیاری داشته است. این موضوع مشکلاتی را به دنبال داشته است.
⦁ برخی از کارفرمایان توانایی خرید سیم‌ها و کابلهای مسی گران قیمت برای تمام مجموعه را ندارند.
⦁ سرقت سیم‌ها به دلیل ارزش مس بیشتر شده است.
⦁ نوسان قیمت سیم‌ها بسیار زیاد و ثبات بازار از بین رفته است.
رسانای آلومینیوم، فلز دیگری است که به عنوان هادی در سیم‌ها و کابل‌ها استفاده می‌شود. این فلز نسبت به مس نرم‌تر است و به آن اندازه مقاومت ندارد. اما نسبت به مس سبک‌تر است و از مهم‌تر اینکه هزینه کم‌تری دارد.
به همین دلیل بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند از سیم‌ها و کابلهای آلومینیومی استفاده کنند. البته به کار بردن آن‌ها در برخی از صنایع مجاز نیست و ممکن است باعث ایجاد حادثه شود. به همین دلیل بهتر است پیش از انتخاب نوع رسانای هادی با افراد متخصص در این زمینه صحبت کنید.
در این مقاله در مورد مهم‌ترین ویژگی‌های سیم و کابل صحبت کردیم. انواع سایزهای استاندارد را ارائه دادیم و جنس رساناهای به کار رفته در آن‌ها را بررسی کردیم. یکی از نکات مهمی که در طول مقاله به آن اشاره شد، انتخاب فروشگاه معتبر برای خرید است.
سیم و کابل پرتو الکتریک، تولید و پخش انواع سیم و کابل در تمامی سایز ها.
- ۹۹/۰۸/۰۵