ساختمان هوشمند چیست؟
آمارها نشان میدهد که بیش از 40 درصد مصرف انرژی مربوط به انواع ساختمانهای تجاری و مسکونی است. در نتیجه بخش بزرگی از هدر رفت انرژی مربوط به این بخش میشود. راهکارهای مختلفی برای مقابله با این مشکل در سراسر جهان ارائه شده است. یکی از این راهکارها هوشمندسازی ساختمان نام دارد. ساختمان هوشمند (Smart Home) به معنای یکپارچهسازی بخشهای مختلف ساختمان توسط سیستم مدیریت یا اتوماسیون مراکزی است. همچنین با هوشمندسازی امکان مدیریت از راه دور بخشهای مختلف از قبیل روشنایی، گرمایش، سرمایش، قفل، درب، پنجره و … وجود دارد.
انواع سیستم ساختمان هوشمند
سیستم این نوع ساختمان ها بر مبنای نحوه نصب و عملکرد به دو نوع بیسیم و سیمی تقسیم میشوند. انتخاب هر یک از این موارد بر مبنای بودجه اختصاصی، تمایل مشتری و اهداف مد نظر او بستگی دارد. در نوع بیسیم ارتباط بین بخشهای مختلف توسط اینترنت، امواج رادیویی یا بلوتوث انجام میشود. در نتیجه نیازی به تعویض سیمکشی ساختمان نیست.
از مزایای این راه ارتباطی میتوان به نصب سریع و کاهش هزینههای هوشمندسازی اشاره کرد. البته از خطر هک و امنیت پایین نیز به عنوان معایب این روش یاد میشود. در روش سیمی تعویض سیمکشی ساختمان ضرورت مییابد. اگرچه قیمت هوشمندسازی با روش سیمی زمان نصب بیشتر و قیمت بالاتری دارد. اما بسیاری از متقاضیان به دلیل امنیت بالا خواهان استفاده از این روش هستند.
کاربرد هوشمندی ساختمان
از جمله کاربردهای این نوع ساختمان میتوان به افزایش رفاه و آسایش ساکنان اشاره کرد. زیرا بسیاری از اقدامات از راه دور و تنها با استفاده از یک کنترل یا گوشی همراه انجام میشود. همچنین نرمافزار ارائه شده برای کنترل و مدیریت از راه دور بسیار ساده و قابل فهم است. هوشمندسازی بخصوص در زمینه بهینهسازی مصرف انرژی (برق، گاز و آب) کاربرد فراوان دارد. خودکار شدن لامپهای روشنایی، لولههای آب و تاسیسات سرمایشی و گرمایشی موجب قطع آنها در زمان عدم استفاده میشود. در نتیجه میزان مصرف انرژی به میزان چشمگیری کاهش مییابد. افزایش طول عمر تجهیزات، کاهش خرابی، افزایش ارزش افزوده ساختمان و قابلیت تغییر از مزایای این ساختمان می باشد.
4 نکته کلیدی در رابطه با ساختمان هوشمند
ذکر این نکات در رابطه با ساختمان هوشمند خالی از لطف نیست:
- امکان حفظ هر دو روش سنتی و هوشمند در یک ساختمان وجود دارد.
- امکان تغییر هر یک از بخشها و ارتقاء تجهیزات در این نوع ساختمان وجود دارد.
- امکان مدیریت و کنترل از راه دور درب، پنجره، پرده، آسانسور، پارکینگ، استخر، باغچه و … در این ساختمان وجود دارد.
- هوشمندسازی در معنای سادهتر به معنای استفاده از تجهیزات نوین و بهروز (تلوزیون هوشمند، دستیار صوتی و …) در بخشهای مختلف ساختمان است. هوشمندسازی حاصل از سیستم مدیریت مرکزی با این مورد در نوع تجهیزات و قیمت اختلاف بسیاری دارد.
قیمت سیستم هوشمند ساختمان
قیمت هوشمندسازی ثابت نیست و تحتتاثیر پارامترهای متعددی قرار دارد. از جمله این پارامترها میتوان به متراژ، سن ساختمان، وضعیت سیمکشی و تاسیسات اشاره کرد. طبیعتاً اجرای این سیستم برای ساختمانهایی با متراژ کم و یا تازهساز کمتر است. بسیاری از ساختمانهای قدیمی به دلیل استهلاک تاسیسات و سیمکشی با قیمت بالاتری هوشمند میشوند.
البته نوع تجهیزات مورد نیاز نیز تاثیر زیادی در قیمت سیستم هوشمند ساختمان دارد. نوع تجهیزات بر اساس هدف متقاضی از هوشمندسازی تعیین میشود. ساختمان هوشمند کامل (یکپارچه سازی تمامی تجهیزات) نیازمند صرف هزینه بیشتری است. اما محدود کردن این سیستم به تجهیزات خاص (روشنایی، امنیت و …) تا حد زیادی از هزینهها میکاهد. برند تجهیزات نیز در افزایش یا کاهش قیمت هوشمندسازی نقش دارد.
طراحی سیستم هوشمند ساختمان
لازمه طراحی ساختمان هوشمند مراجعه به شرکتهای معتبر و فعال در این زمینه است. البته برای ارائه بهترین سیستم، اطلاع از وضعیت ساختمان اهمیت دارد. به همین دلیل کارشناسان و مهندسان مراکز مربوطه در کوتاهترین زمان در محل حاضر شده و اقدام به پایش ساختمان میکنند. سپس بر اساس متراژ، سن ساختمان (نوساز، قدیمی یا در حال ساخت) و اهداف مد نظر بهترین روش انتخاب و برآورد قیمت انجام میشود. آخرین مرحله مربوط به آمادهسازی و اجرای طرح هوشمندسازی ساختمان (در صورت تایید مالک) است.
امکانات ساختمان هوشمند
امکانات متنوعی برای این نوع ساختمان وجود دارد. البته به دلیل مسیر رو به رشد فناوری و تکنولوژی هر روزه به تعداد این امکانات افزوده میشود. بر اساس نوع تجهیزات متصل به سیستم مدیریت مرکزی، امکانات ساختمان هوشمند به شرح زیر است:
سیستم روشنایی
لامپهای کم مصرف الایدی، دیمرهای هوشمند، سنسورهای حساس به حرکت و … از تجهیزات سیستم روشنایی در ساختمان هوشمند هستند. خاموش و روشن شدن خودکار لامپ، تغییر شدت نور در شرایط مختلف، نورپردازیهای خودکار و تغییر رنگ نور ازجمله امکانات این سیستم است.
سیستم امنیت
قفلهای هوشمند، سنسورهای حساس به اثرانگشت یا تشخیص چهره، دوربینهای مداربسته و بسیاری تجهیزات دیگر برای ارتقاء امنیت ساختمان هوشمند استفاده میشوند. در نتیجه کنترل تردد به دقت انجام و از ورود افراد غیرمجاز به ساختمان جلوگیری میشود. به همین دلیل خطر سرقت از این ساختمانها به میزان قابل توجهی کاهش مییابد.
ایمنی
تجهیزات، تاسیسات و سیتمهای مختلف در ساختمان هوشمند به دقت پایش میشود. در نتیجه حوادث ناشی از خرابی بخشهای مختلف ساختمان از قبیل گاز گرفتگی، آتشسوزی و … کاهش چشمگیری نشان میدهد. حتی در صورت بروز هر یک از این حوادث سیستمهای هشدار دهنده وارد عمل شده و به مراکز آتشنشانی اطلاع میدهند.
تاسیسات
سیستمهای سرمایشی و گرمایشی این نوع ساختمان ها با بهرهگیری از سنسور دما محیط را به صورت متعادل حفظ میکند. به این ترتیب بخش بزرگی از صرفه جویی در مصرف انرژی از هوشمندسازی این بخش ساختمان حاصل میشود. همچنین شیرآلات با بهرهگیری از سنسورهای مختلف از هدر رفت آب جلوگیری میکنند.
اجزای ساختمان هوشمند
هوشمندسازی ساختمان با استفاده از تجهیزات مختلفی انجام میشود. این تجهیزات در سه گروه حسگر، کنترلر و عملگر جای میگیرند. ارتباط بین این سه بخش به راههای مختلف فراهم میشود؛ به عنوان مثال میتوان به سیمکشی، اینترنت، امواج رادیویی و … اشاره کرد. سنسور وظیفه جمع آوری اطلاعات مختلف (رطوبت، دما، فشار، روشنایی، حرکت و …) را بر عهده دارد. این اطلاعات به محض دریافت توسط حسگر به کنترلر ارسال میشود.
کنترلر یا کنترل کننده مرکزی، قلب تپنده ساختمان اسمارت است. این بخش اطلاعات دریافتی را پردازش و بر اساس آن فرمان مناسب را به عملگر ارسال میکند. عملگر در بخشهای مختلف ساختمان شامل قفل، برد الکتریکی، موتور الکتریکی، دیمر، ترموستات و … است. این بخشها بر اساس فرمان دریافتی به شکل مختلف عمل میکنند؛ به عنوان مثال میتوان به خاموش روشن شدن یا تغییر شدت روشنایی لامپ اشاره کرد.
نتیجه گیری
ساختمان هوشمند در مفهوم ابتدایی به فضایی اشاره دارد که از ابزار و تجهیزات هوشمند و بهروز تشکیل شده است. تلوزیون هوشمند، دستیار صوتی، جاروبرقی هوشمند و … از جمله این موارد هستند. اما اصولاً هوشمندسازی به معنای یکپارچهسازی تجهیزات ساختمان با استفاده از امکانات سختافزاری و نرمافزاری است. به این ترتیب کنترل و مدیریت آنها از راه دور با کمک گوشی، تبلت یا رایانه فراهم میشود.
شرکت هوش سازه همواره سعی نموده تا در ساختمان ها ، راه کارهایی خاص و متفاوت را در اختیار کاربران قرار دهد. در همین راستا این شرکت با استفاده از محصولات شرکت های بزرگی چون ABB ، Berker ، Schneider و سایر شرکتهای از این دست خدمات و کارآیی های خاصی را ارائه می نماید.
- ۹۹/۱۲/۱۰